Ból zęba jest jednym z najbardziej dokuczliwych i trudnych do zniesienia dolegliwości. Gdy jest ostry, to natychmiast sięgasz po leki na ból zębów. Często nie sprawdzasz i dokładnie nie pilnujesz dawek, nie zastanawiasz się, jakie mogą być konsekwencje długotrwałego przyjmowania środków przeciwbólowych. Dowiedz się, jak radzić sobie z bólem zębów i nie ryzykować własnym zdrowiem.
Jeżeli chcesz skutecznie walczyć z bólem, musisz zrozumieć jego przyczyny. W przeciwnym razie terapia będzie nie tylko nieskuteczna, ale też może okazać się szkodliwa.
Skąd się bierze ból zębów?
W większości przypadków przyczyną bólu zębów jest próchnica. Proces powstawania próchnicy przebiega w kilku etapach. Pierwszym jest uszkodzenie szkliwa przez kwasy powstające w wyniku aktywności bakterii zasiedlających jamę ustną. Inwazje drobnoustrojów może znacznie przyspieszyć mechaniczne uszkodzenie szkliwa. W drugim etapie bakterie przedostają się do znajdującej się głębiej zębiny, a ostatecznie zakażają miazgę zęba. Wtedy pojawiają się pierwsze dolegliwości bólowe.
Początkowo są nieznaczne i można je łatwo zniwelować przy użyciu powszechnie dostępnych środków przeciwbólowych. Jednak ból nasila się w miarę rozwoju stanu zapalnego miazgi zęba. Pierwsze ukłucia bólu towarzyszą żuciu pokarmów lub zaciskaniu zębów. Możesz też odczuwać podwyższony dyskomfort w trakcie spożywania słodyczy, soli lub lodów i mocno schłodzonych napojów. W ostatniej fazie rozwoju stanu zapalnego, gdy miazga ulega martwicy, ból staje się nieznośny i trudny do uśmierzenia nawet przy użyciu bardzo mocnych środków przeciwbólowych.
Oczywiście ból zębów może być też wynikiem urazów mechanicznych: silnego uderzenia, które poważnie naruszyło ząb lub nawet doprowadziło do jego złamania. Odczucie bólu zęba może też towarzyszyć zapaleniu zatok. W przypadku zatokowego bólu zębów charakterystycznym objawem jest nasilanie się dyskomfortu przy zmianach pozycji głowy, np. przy schylaniu się lub szybkim unoszeniu głowy. Jeżeli Twoje zęby są zdrowe, nie mają uszkodzeń i nie cierpisz na stany zapalne zatok okołonosowych, to przyczyną bólu mogą być choroby dziąseł lub wyżynanie się tzw. zęba mądrości.
Dlaczego zęby bolą po zabiegach stomatologicznych?
Częstą przyczyną krótkotrwałego bólu zębów mogą być zabiegi stomatologiczne. Użycie narzędzi dentystycznych, nawet bardzo zaawansowanych technicznie, ciągle wiąże się z wywieraniem presji na tkanki lub nawet powstawanie mikrourazów. Nie zawsze możliwe jest zastosowanie takich środków jak infiltracja próchnicy ICON, która pozwala uniknąć borowania. W przeważającej większości przypadków, w tym szczególnie przy głęboko rozwiniętej próchnicy, należy mechanicznie usunąć chorą tkankę. Leczenie kanałowe odbywa się w znieczuleniu miejscowym. Gdy środek znieczulający przestaje działać, może pojawić się bolesność. Dyskomfort utrzymuje się często nawet przez kilka dni po zabiegu.
Najbardziej inwazyjnym zabiegiem stomatologicznym jest ekstrakcja, czyli usunięcie zęba. Stomatolog zrywa więzadło okrężne otaczające ząb i oddziela ząb od kości. Inną opcją jest ekstrakcja chirurgiczna: specjalista usuwa wiertłem warstwy kości i wyjmuje ząb z zębodołu. Stopień skomplikowania zabiegu zależy od lokalizacji zęba, liczby korzeni i ich przebiegu. Przeznaczone do usunięcia zęby są zazwyczaj bardzo osłabione, nie nadają się już do leczenia kanałowego. Próba ich usunięcia może zakończyć się pionowym pęknięciem i koniecznością rozwiercania kości. Często też konieczne jest rozcięcie dziąsła. W obu przypadkach proces gojenia się jest długotrwały i wiąże się ze znacznymi dolegliwościami bólowymi w czasie zrastania się i regeneracji tkanek.
Jak uśmierzyć ból zęba?
Sposób postępowania z bólem zębów zależy od tego, czy dolegliwość pojawiła się samorzutnie czy po wizycie w gabinecie stomatologicznym. W tej drugiej sytuacji pojawia się ból pozabiegowy, który powinien ustąpić najpóźniej po kilku dniach. Aby zredukować dyskomfort, możesz użyć nawet popularnych środków przeciwbólowych z apteki czy marketu. Równolegle można stosować środki higieny jamy ustnej, w tym szczególnie różnego rodzaju płyny antybakteryjne. Tego typu preparaty spowalniają rozwój drobnoustrojów, a w efekcie przeciwdziałają rozwojowi stanów zapalnych dziąseł i wspomagają gojenie się tkanek po ekstrakcji zębów. Jeżeli pomimo stosowania wymienionych preparatów nie zauważasz poprawy, to sygnał, że musisz niezwłocznie udać się do lekarza stomatologa.
W przypadku bólu zębów, który pojawił się samorzutnie, stosowanie środków przeciwbólowych należy traktować wyłącznie jako sposób na zmniejszenie dolegliwości w czasie oczekiwania na wizytę w gabinecie stomatologicznym. Nie ulegaj pokusie samodzielnego zwiększania dawek lub stosowania coraz silniejszych środków przeciw bólowi zębów. Takie postępowanie ma bardzo niekorzystny wpływ na ogólny stan zdrowia: destabilizuje pracę wielu organów, a w dłuższym czasie powoduje uszkodzenie wątroby, nerek i układu pokarmowego. Oczywiście odwlekanie leczenia stomatologicznego w pierwszej kolejności prowadzi do pogorszenia stanu zębów i sprzyja rozwojowi próchnicy i rozwojowi zapalenia zatok przynosowych. Chory ząb „sieje” materiałem zakaźnym po całym organizmie, co – w skrajnych przypadkach – może mieć tak dramatyczne konsekwencje jak sepsa czy zawał.
Podsumowując: jeżeli sięgasz po leki na ból zębów, to musisz mieć świadomość, że nie jest to metoda leczenia, lecz tylko sposób na uśmierzenie objawów. Leki przeciwbólowe pozwalają zmniejszyć dyskomfort w okresie poprzedzającym leczenie stomatologiczne lub w pierwszych dniach po jego zakończeniu. Jednak żaden środek przeciwbólowy nie jest w stanie usunąć przyczyny bólu. Najlepszym sposobem na ból zębów jest wizyta w gabinecie dentystycznym.
