Pomimo swego zewnętrznego podobieństwa, maski ochronne jednorazowego i wielorazowego użytku różnią się poziomem filtracji i ogólną skutecznością ochrony. Użytkownicy zdają sobie z tego sprawę, lecz nie zawsze są w stanie właściwie zinterpretować znaczenia. Wynika to z faktu, że producenci stosują wiele równoległych typów oznaczeń. Na przykład maska KN95 to odpowiednik europejskich masek zgodnych z normą FFP2 oraz amerykańskich N95. Przygotowaliśmy zestawienie właściwości różnego typu masek ochronnych.
Czym różnią się maski FFP1, FFP2 i FFP3?
Maski klasy FFP1 to najbardziej podstawowe środki ochrony dróg oddechowych. Nie zapewniają one dostatecznej bariery przed zakażeniami przenoszonymi drogą kropelkową. Są lepsze od chustki zawiązanej na twarzy, ale ich poziom odporności na przenikanie cząstek o rozmiarze 300 nm (0,3 mikrona) wynosi około 80%. To typ maski, który sprawdza się w warsztatach naprawczych i przy procesach produkcyjnych o niezbyt intensywnym zapyleniu.
Do użytku medycznego przeznaczone są maski FFP2 (KN95, N95) i FFP3 (KN98, N98). Jednorazowe i wielorazowe maski KN95 (FFP2) wychwytują minimum 94% (lub 95%) cząstek o wielkości 0,3 mikrona, natomiast maski FFP3 zatrzymują minimum 98% cząstek. Oba typy masek zalecane są jako skuteczny środek ochronny dla służb medycznych i osób narażonych na bezpośredni kontakt z nosicielami koronawirusa SARS-CoV-2.
Maski FFP2 i FFP3 stanowią skuteczną ochronę przed osadzaniem się drobnoustrojów na błonach śluzowych. Tworzą barierę, która zapobiega wnikaniu materiału zakaźnego w głąb jamy ustnej i nosowej.
Dlaczego maski KN95 są najpopularniejsze i najbardziej komfortowe?
Teoretycznie najlepszą maseczką jest ta, która najlepiej chroni przed przenikaniem groźnych drobnoustrojów lub pyłów. W praktyce równie ważny jest komfort użytkowania. Aby maska mogła stworzyć doskonałą barierę dla niepożądanych substancji, które unoszą się w powietrzu, należy zastosować wiele warstw włókniny. Każda dodatkowa warstwa filtrująca oznacza większe utrudnienie w przepływie powietrza. W efekcie maseczka o wysokiej skuteczności jest mniej komfortowa użytkowaniu.
Im większy jest wysiłek fizyczny, tym więcej powietrza potrzebujesz. Gwałtownie wdychając i wydychając powietrze, odczuwasz większy opór maseczki. Maseczka, która dobrze sprawdza się wtedy, gdy pracujesz przy komputerze, może okazać się kompletnie nieużyteczna przy wykonywaniu ćwiczeń czy prac fizycznych, np. kopaniu szpadlem czy przenoszeniu ładunków. Do tego dochodzi pocenie się i zawilgocenie maski z powodu osadzającej się na niej śliny i skraplającej się pary wodnej. Nawilżając się, włóknina zaczyna stawiać coraz większy opór powietrzu.
Popularność maseczek KN95 wynika z tego, że są one złotym środkiem pomiędzy potrzebą zapewnienia maksymalnej ochrony i dostatecznego komfortu oddychania. Komfort oddychania sprawia, że maskę można dłużej użytkować, że pozostaje ona przez cały czas dopasowana do twarzy. Dzięki temu może okazać się skuteczniejsza od maseczki o większym stopniu filtracji, która jest wielokrotnie poprawiana i zdejmowana. Rosnący dyskomfort sprawia, że użytkownik maseczki często stara się odchylać jej brzegi przylegające do twarzy, a niekiedy odsłania nos i pozostawia materiał maski tylko na ustach. Efektem jest znaczne zmniejszenie lub wręcz zaprzepaszczenie skutecznej ochrony.
Jak bezpiecznie używać masek ochronnych?
Niedopuszczalnym zachowaniem jest zsuwanie maseczki z nosa i zasłanianie wyłącznie ust. Nie jest to jedyny błąd, który popełniają użytkownicy. Przypominamy najważniejsze zasady bezpiecznego użytkowania maseczek ochronnych:
- dopasowanie do twarzy – każda maseczka dobrej jakości, jednorazowa i przeznaczona do wielokrotnego użytku, powinna zawierać element, który pozwala na łatwe dopasowanie do twarzy: w maskach jednorazowych jest to metalowa blaszka lub drucik, który można wygiąć do kształtu nosa – od właściwego dopasowania zależy szczelność, a więc skuteczność maski,
- unikanie dotykania rękami – należy za wszelką cenę unikać dotykania maseczki dłońmi, co prowadzi do zwiększenia ryzyka przeniesienia materiału zakaźnego, zawilgocenia maski czy jej rozszczelnienia,
- wymiana natychmiast po zawilgoceniu – maseczkę należy wymienić natychmiast po tym, jak została zawilgocona, zachlapana wydzielinami ciała czy nawet czystą wodą: silnie wilgotna lub mokra maseczka nie tylko zmniejsza komfort oddychania, ale przede wszystkim przestaje pełnić funkcję skutecznego filtra – nie tylko nie chroni przed zakażeniem, ale wręcz sprzyja dłuższej aktywności drobnoustrojów,
- wielokrotne używanie maseczek jednorazowych – jeżeli nawet na maseczce znajduje się adnotacja, że nadaje się ona do kilkukrotnego użycia, to należy pamiętać, że jest to możliwe w przypadku, gdy maska jest czysta i nieuszkodzona – w przypadku lekkich maseczek włókninowych zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem jest powstrzymanie się przed nakładaniem dwa razy tej samej maseczki.
Jeżeli potrzebujesz maski do wielokrotnego użytku, to dobrym wyborem będzie maska ochronna z zaworkiem, który pozwala na łatwe wydychanie powietrza. Dzięki temu pod maską nie gromadzi się i nie skrapla para wodna. Maska KN95 z zaworkiem jest polecana jako skuteczny i komfortowy środek ochrony przed zakażeniami kropelkowymi dla osób pracujących fizycznie.
