Preparaty do odkażania dłoni i rąk ratują zdrowie i życie. Nie ma w tym stwierdzeniu cienia przesady: brak higieny może zakończyć się zakażeniem wirusowym lub bakteryjnym, osiedleniem się w organizmie groźnych pasożytów lub zakażeniem ran. Doradzamy, na co zwrócić uwagę przy wyborze preparatów do dezynfekcji rąk do zastosowań domowych i medycznych.
Na wstępie warto zaznaczyć, że nie istnieją w pełni uniwersalne preparaty odkażające, które sprawdzą się w każdych warunkach. Płyny do dezynfekcji powierzchni i np. płyny do dezynfekcji rąk Velodes dostępne w naszej hurtowni nie mogą być stosowane zamiennie. Nawet wtedy, gdy pewne substancje składowe powtarzają się, to ich kompozycja uwzględnia różnice w działaniu chemikaliów na powierzchnię przedmiotów i na skórę dłoni. Preparaty do rąk zawierają np. glicerynę, która przeciwdziała wysuszaniu skóry. Oferty preparatów „do wszystkiego” należy traktować z dużą rezerwą.
Dlaczego mycie i odkażanie rąk jest tak ważne?
Zaniedbywanie higieny dłoni może zakończyć się poważnymi komplikacjami. Powszechnie znane są tzw. choroby brudnych rąk. Najczęstsze z nich to: wirusowe zapalenie wątroby, zakażenie pałeczką salmonelli i rotawirusami, a także zakażenia pasożytnicze (owsica, glistnica, tasiemczyca). Brak odpowiedniej dbałości o czystość dłoni sprzyja też rozprzestrzenianiu się wirusa SARS-CoV-2, który wywołuje COVID-19.
Już samo mycie rąk mydłem i ciepłą wodą jest skutecznym sposobem zapobiegania zakażeniom. Pozwala usunąć nie tylko zabrudzenia, ale także – przy odpowiedniej staranności i szorowaniu z użyciem szczoteczki lub myjki – większość drobnoustrojów. Jednak w pełni skuteczne unieszkodliwianie patogennych mikroorganizmów zapewniają tylko specjalistyczne środki odkażające.
Kiedy należy zdezynfekować skórę dłoni?
W ochronie zdrowia mycie i dezynfekcja skóry dłoni poprzedzają wszystkie zabiegi medyczne. Szczególną staranność odkażania rąk należy zachować w sytuacji, gdy ma dojść do naruszenia ciągłości skóry (lub przynajmniej istnieje takie ryzyko), np. w czasie wykonywania iniekcji czy zabiegów chirurgicznych.
Skórę należy myć i dezynfekować także w sytuacjach pozamedycznych: przed spożywaniem posiłków, po korzystaniu z toalety, przed i po kontakcie z osobą chorą lub podejrzewaną o to, że jest nosicielem. Ponadto koniecznością jest mycie i dezynfekcja dłoni po każdym sprzątaniu (szczególnie po oczyszczaniu sanitariatów). Staranne mycie rąk jest też konieczne przed nałożeniem i po zdjęciu rękawiczek nitrylowych czy lateksowych, a także maseczki ochronnej. Bezwzględnie wymagane jest mycie i staranna dezynfekcja dłoni po kontakcie z krwią, wydzielinami (śluz, ślina) i wydalinami (mocz, kał) drugiego człowieka lub zwierzęcia. Każdy rodzaj kontaktu z materiałem zakaźnym lub podejrzenia, że do takiego zetknięcia doszło, powinien zakończyć się starannym umyciem i zdezynfekowaniem dłoni lub innych miejsc na ciele narażonych na wniknięcie drobnoustrojów.
Czym różnią się środki odkażające do stosowania w warunkach domowych i w opiece zdrowotnej?
Płyny do odkażania rąk w warunkach domowych i w placówkach ochrony zdrowia mogą być bardzo zbliżone składem. W praktyce może to być nawet ten sam preparat. Należy jednak pamiętać, że profesjonalny, medyczny środek odkażający nadaje się do użycia w sytuacjach pozamedycznych, natomiast odwrotna sytuacja jest niedopuszczalna.
Płyny odkażające do zastosowań medycznych muszą spełniać ściśle określone normy. Profesjonalny środek odkażający do higienicznej dezynfekcji rąk poznasz po świadectwie potwierdzającym jego zgodność z normą EN 1500. Oznacza to, że wykazuje biobójcze działanie w stosunku do testowego szczepu escherichia coli (pałeczka okrężnicy) w czasie 30 sekund od aplikacji.
Jeżeli przeznaczeniem preparatu jest chirurgiczna dezynfekcja rąk, to po 90 sekundach wcierania w dłonie powinien zachować przedłużone właściwości biobójcze. Producent ma obowiązek potwierdzić przeprowadzenie próby zgodnej z wymogami normy EN 12791.
Inne normy stosowane wobec preparatów do dezynfekcji rąk to: EN 13727 (potwierdza działanie bakteriobójcze), EN 14348 (prątkobójcze), EN 13624 (drożdżakobójcze i grzybobójcze) oraz EN 14476 (wirusobójcze). Wymogi ostatniej normy muszą spełniać skuteczne preparaty unieszkodliwiające m.in. koronawirusy, włącznie z SARS-CoV-2.
Warto podkreślić, że skuteczna dezynfekcja rąk zależy w dużym stopniu od doboru odpowiedniego środka. Drugim kluczowym czynnikiem jest staranne przeprowadzenie zabiegu.
